lunes, 5 de julio de 2010

MARRAZKIAK

Haurra bere heziketaren zatia ondo garatzeko,bai irakaslea, bai erabiliko den espazio fisikoa (gela) egokia eduki behar da.

Gela zabala, argitxua, mahai baxuak izango dira. Haurren materialak plastikozkoak izango dira. Arbelak, haurraren altueran kokatuko dira, nahiz eta leku batzuetan espazio altuak egon. Hau da, haurrei marrazkiak, lanak... balioztatzeko.

Haurraren eboluzio grafiko-plastikoa bost etapetan bereizten dira:

1) Karabaketa desordenatua:
Haurrak egiten dituen marrak ez ditu kontrolatzen. Bere mugimenduak handiak dira, muskuluen kontrolik ez dagoelako. Kolore kantitatea murritza izan ohi da. Margotzeko garaian, kolore gutxi erabiltzen ditu.



2) Karabaketa kontrolatua:
Haurra pixkanaka mugimenduaren eta ikusmenezko kontrola hartzen hasten da. Karabaketa zirkularra egiten dute. Kasu honetan orri guztia betetzen hasten dira. Kolore gehiago agertzen hasten dira.




3) Izena duen karabaketa:
Denbora gehiago egongo dira marrazkia egiten eta karabaketa bakoitza bereiztuagoak izango dira. Bere marrazkiaren elementuak itentzio batekin egin arren, haurra, marraztutakoaren irudi zehatza zein izango den ez daki.


GARRANTZITSUA DA: Haurrak egiten dituen karabatoak, pertsona helduarentzat zentzurik ez dutenak, esanahi erreal bat dute berarentzat. Gurasoek eta irakasleek, konfidantza eman behar diote haurrari.

4) Aurreskematiko garaia:


Etapa honetan ezagutzen eta ikusten duena marrazten hasten da, eta bere sentimenduak marazkien bidez adierazten ditu.

Mugimenduaren bitartez lortzen duen plazerra gainditu ondorengo etapa da. Formak kontzienteki sortuko ditu.


4 urterekin, eskemak sortzen hasiko da marrazkietan. Etengabe, kontzeptu berriak bilatzen arituko da. Antzeman daitezkeen formak egiten ditu, nahiz eta zer adierazi nahi duen ikustea zaila suerta dakiokeen helduari.


Bost urterekin, etxeak, zuhaitzak eta pertsonak ikus daitezke haurraren marrazkietan. Sei urtekoen marrazkietan, berriz, formak ondo definituak daude.


Garai horretako marrazkien azterketa hiru arlotan egiten da, batik bat:


  • Egiten duen lehenengo irudia giza irudia da. Hasieran zailtasunarekin aritzen bada ere, biribil bat egingo du buru gisa eta bi makila, hankak balira bezala. Gira irudi horrek "zapaburu" izena hartzen du. Bertan, buruak eta gorputz-adarrek jasoko dute atentzio guztia. Pixkanaka, aberasten joango da irudi hau: begiak, sudurra, belarriak, ahoa... erantsiko dizkio; hori heldutasunaren arabera gauzatzen joango da.


  • Espazioa modu inkoherentean banatzen du. Pertsona eta objektuen tamaina berarentzat duen garrantziaren arabera adieraziko ditu. Garrantzitsua dena handiagoa izango da, alegia. Garrantzi gutxiago duena, aldiz, txikiagoa. Pertsonaia intersgunea da eta gainerako guztia horren inguruneko elementuak dira. Erlazioak ez dira logikoak, emozionalak baizik. Marrazkiek flotatu egiten dutela dirudite.


  • Koloreak emozionalki aukeratzen ditu. Ez dago erlaziorik kolorearen eta errealitatearen artean. Atsegin zaizkion koloreak erabiltzen ditu atsegin zizkion gauzak margotzeko. Gehientan kolore biziak aukerazten ditu.


5) Eskematiko garaia:


Kolorea objetiboa da baina sinplea, gauzak beti kolore berdinez margotuko ditu. Tolestadura sistema azalduko da. Errepikapenak nabarmenak izan ohi dira.


6) Errealismoa:


Errealitatea haurran finkatzen da. Garrantzi gehien duten aldeak, detaile gehiagoren konzentrazioarekin adierazten ditu. Formak, geometrismoa galtzen du eta lerroa jarraituagoa bihurtzen da. Pertsonaien jantziak aberasten ditu, bereizketa sexuala eginez.



7) Naturalismoa:

Ekintza espontaneoarekin bukatzen du. Ikaslea, bere lanen kritikoa egiten da eta normalean ez zaizkio gustatzen.

jueves, 13 de mayo de 2010

ARTIKULUAK

Arestian aipatu den bezala, "Didaktika del Arte y Patrimonio" programaren helburua behatze, entzute eta elkarrizketa planifikatu baten bidez begiratzen ikastea da.
DAP programaren erronka honako hau da, elkarrizketaren bitartez garapen intelektuala eta soziala sortzea da. Honela umeek ikaskuntza prozesuan parte hartzen duten, honela beraien ideiak sortuz eta azalduz.



Bertan hiru helburu aipatzen dira. Batetik, eztabaida sakonak izatea eta honela irakasleak eta ikasleak hauei buruzko gogoetak egin ahal izango dituzte. Norberaaren hausnarketa eginez, galdekizun batzuei buruz kontzientzia lortuko da. Eta bestetik, besteen ideiak errespetatuko dira, nahiz eta ezberdinak izan. Bertan ematen diren gogoeta guztiak ontzat emango dira.
DAP programarekin irakasleen eta ikasleen jakinduria handitu egingo da modu progresibo batean. Landuko diren edukiak bederatzi leziotan banatuko dira, eta lezio bakoitzak helburu ezberdin bat landuko da modu espezifiko batean.


Irakaslegoaren analisia, behaketa eta arrazoiketa bultzatzeko galdera batzuk egingo zaizkie DAP jorratzen dituen sesioetan hautatzen diren obrak LH-ko (Lehen Hezkuntzako) 4.5. eta 6. kurtsoan daudenumeen interesei erantzungo die. Honela beraiek inguruarekiko dituzten zalantzak argitu ahal izango dituzte. Galderak egiteko modu bat egon behar du. Horregatik, galderak debate bat ireki behar dute, ezin dute erantzun zehatz edo konkretu bat izan behar. Ez dago galdera zuzena edo okerra.
Ikasleak elkarrizketaren sistema barneratu behar du, honela umeen iritzia garrantzitsua dela jakingo dute eta ez dute beldurrik izango okerra den zerbait esateko eta taldearen parte sentituko dira eta beraien autoestimua handitu egingo da. Umeek aukera izango dute obrari galderak egiteko.
Programa honetan denak dira protagonista nagusiak. Izan ere, irakasleak elkarrekintzaren motorra izango da, beraiek baitira sesioak gidatu dituztenak. Irakaslearen jarrera ez da soilik informazioa transmititzekoa,irakasleak umeei arrazoiak eta justifikazioak eskatu behar dizkie, umeek beraien ideiak eta erantzunak arrazoitu eta justifikatu behar dituztelako.




Argentinako "Fundación de Arte Viva" proposamenetik jaiotzen da. 2003an proiektu honen lehenengo pausoak ematen hasi ziren. 2005eko irailean MOMA heziketa departamentuko bi pertsona etorri ziren irakasleak eta hezitzaileak formatzeko. Gero proiektua azalduko zuen programa bat idatzi zen. Hau guztia egin ondoren Madrileko Heziketa Kontseiluari proposamena azaldu zitzaionean laguntza eta interes gehiago aurkitu zuten. Mota honetako0 programa baten emaitzak ez dira egun batetik bestera ematen, gainera oraindik irakasleria ondo formatu behar da proiektu hau aurrera eraman ahal izateko. Eskola batzuetan jada proiektu hau martxan jarri izan arren, oraindik gauza asko daude egiteko.



Artearen bidez, arrazoitzeko hainbat era garatzen dira. Irakaslearen jarrera ez da soilik informazioa transmititzekoa, irakasleak umeei arrazoiak eta justifikazioak eskatu behar dizkie, umeek beraien ideiak eta erantzunak arrazoitu eta justifikazioak eskatu behar dizkie, umeek beraien ideiak eta erantzunak arrazoitu eta justifikatu behar dituztelako. Hortaz, umeen erantzunak eta ideiak ez dira inoitz zuzenak edo okerrak, batzuetan pentsatzen da, erantzun zuzen bakarra edo idei egoki bakarra dagoela eta hau ez da horrela.
Umeek nagusiaren laguntzarekin lortuko dute objektu bakoitzaren papera zein den koadro bakoitzean. Koadroan bertan sartzaren eginkizuna posible egiten du ikustea obrak ez direla estatikoak, mugimendua eta zer esana badutela. Umeek koadro bakoitzean istorio ezberdin bat asmatzen dute eta hau zailagoa izaten da obra figuratiboa ez denean. Puntu honetan irakasleak egingo dituen galderak asmatzen ari diren historiarekin zer ikusia izango dute.



Azaldutako prozesuan "Observar, reflexionar, escuchar y dialogar construir el conocimiento" artikulua dugu adibide gisa. Artikulu honetan bidai bat egitea proposatzen da. Bertan, zentzumen guztiak martxan jarri beharko ditugu.
Hasteko eskolan obra bat aurkeztuko zaie eta hau begiratuko dute, isiltasunean eta objetiboki bertan ikusten duguna esango dute (" mirar y pensar, pensar y mirar"). Gero bertan zer gertatuko den galdetuko diegu eta bakoitzak pentsatzen duena esango du, beti ere beraien ideiak eta erantzunak argumentatu beharko dituzte, honela dialogoa sortuko ditugu.
Gero museora joatea da. Bisita hasiko denetik obserbazio lana egingo da, ez soilik artelanetan, museoaren fatxada ere aztertuko da. Hau guztia ikusi eta egin ondoren, umeek irakaslea gero eta gutxiago behar dute eta beraiek bakarrik ideiak, etab. azaltzen dituzte beraien artean.



Arestian esan dugun bezala DAP elkarrizketan oinarritzen du bere teoria, baina pentsamendu sortzailea ez da bakarrik elkarrizketaren bidez sortzen, eta beste hainbat faktore hartzen dute parte honetan. Horregatik iharduera osagarriak egon behar dute. Piageten arabera, sinboloa agertzen denean, haurrak gauzak irudikatzeko gaitasuna lortu duela esan nahi da.
Orduan, umeak esperientzia propioaren bidez, beraien ezagupena zabaltzen dute. Ez dira ideia bakar batekin geratzen, ideia asko entzuten dituzte, eta besteen erantuzn eta ideiei esker beraien ezagupena are zabalagoa izango da.

Hau guztia ez ezik, ezberdintasunak ulertzen eta errespetatzen laguntzen du. Obra bati buruz hitz egitea ezberdintasun kulturalak hausnartzea eraman gaitzake. Honekin batera errespetua eta tolerantzia garatzen da. Honela ez dute bakarrik kultura soil bateko perspeltiba edo ikuspuntua ezagutuko.



Azkenik, programa honen helburua denen artean ebaluatzea da. Ebaluatzea oso zaila da, ez baita soilik haurraren aprendizaia baloratzen, eta ez da irakaslearen lana bakarrik. Ebaluaketak prozesu osoaren analisian oinarritu behar da, ez bakarrik azkeneko emaitzan. Ebaluaketa mota hau ez da egongo instrumentu bakarra, pertsona eta egoera bakoitza ezberdina izango baita. Haur bakoitzari ebaluaketa bat egingo zaio bere ezaugarrietara egokituko dena. Horregatik, proiektua aurrera doan heinean, ume bakkoitzaren eboluzioaren jarraipena egingo zaio.







viernes, 7 de mayo de 2010

¿MATAN LAS ESCUELAS LA CREATIVIDAD?

Ken Robinsonek bideo honetan esaten duena oso interesgarria da, hain zuzen ere, eskolak umeen sormen gaitasunean jartzen dituen mugen inguruan hitz egiten du. Sormena, norberak sortzeko ahalmenari deritzo.


Gure ustez, behin Magisteritza bukatzen dugunean irakasleak izango gara, eta sormena, irudimena eta originaltasuna gultzatu beharko genituzke. Azken finean, txikiak izatean sormena asko lantzen da, baina urteak pasa ahala beste hainbat gauzei garrantzia gehiago ematen zaie, sormena gutxietsiz.


Haurrak txikiak direnean, nahiz eta hutsegiteak egin ez dute beldurrik izaten gelakoen aurrean erakusteko edo esateko. Berriz, handitzen joan ahala, beldurra nabariagoa da. Ikasleak galdera bat planteatzean itsiltasuna nabarmentzen da, hutsegiteari beldurra izaten delako.


Bideoan, beste ikusle guztiengandik aldenduta dabilen neskatxa bat ikus daiteke. Are gehiago, nahi duena egiten du irakasleari kasurik egin gabe. Behin irakasleak egoera horretaz jabetu ondoren neskatxarengana hurbildu eta zertan ari den galdetzean, haurrak argi du bere erantzuna: jainkoa marrazten ari naiz. Irakasleak, inork ez dakiela jainkoa nolakoa den erantzuten du. Haurrak honeko hau erantzuten dio: "ba oraintxe jakingo dute".


Arestian aipatu bezala, haurrak txikiak direnean oso ausartak dira eta beti ekintzara pasatzeko prest egoten dira. Argi dago, hezkuntza eta sormena elkarrekin eman behar direla, haurren irudimena, talentuari ahalik eta etekin handiena ateraz.

lunes, 12 de abril de 2010

¿ Por qué el arte como vehículo?

Txikitatik eskolan egiten diogun lan guztiei nota bat jartzen diote eta horrek ez al gaitu beldurtzen? ez ote gara lotasatzen? ez al dugu pentsatzen gaizki egin dezakegula? konsziente ez garenetik iada ingurukoek gurekiko iritzi bat izaten hasiak dira eta ona edo txarraren etiketa jar diezagukete... hori ona da? edo nola edo ahala aldatu beharra daukagu?

Gure ustez lanen kalifikazioen beldurrak tentsio handia sortzen du eta ahalik eta hobeen egin nahi dugu. horrek sekulako estresa sortzen du eta ez duzu lanaz disfrutatzen, ahalik eta azkarren bukatu nahi duzu sekulako zama delako... Hori da ikasteko modurik egokiena?

Gure ustez haurrei eta ez horren haur direnei disfutatzeko aukera eman behar zaiela. hori lortzeko modua bilatzea da gure eginbeharra. zerbait gustura eginez gero pila bat ikasten da eta gainera disfrutatu eta jakinmina sortzen da. Baina derrigorrez zerbait egitera behartuz gero ezin da ezer ikasi.

etorkizunean irakasle izango garenok haurrei plazerrez gauzak egitera utzi behar diegu eta nola edo ahala ikasgaiak horretara moldatu, sekulako presioa jasotzen baita eman beharreko ikasgaiak zeintzuk diren jakitean eta denbora justua izaten baita normalean... berz badugu lan ederra egiteko....

Diseñar un programa de Educación Artística

Hezkuntza artistikoa ulertzeko, lehenik zer den ikasi behar da. Horretarako prozesu edo bide bat aipatzen dute testuan. Lehenik, bakoitzak bere burua ezagutu behar du gainontzekoena ulertzeko. Nor garen, nondik gatozen... jakinez gero beste ikuspuntuak hobe eta errezago ulertzen dira.

Aipatu osos garrantzitsua dela denon iritziak eta gustuak errespetatzea. Bakoitzaren ingurua ezagutuz gero besteena errespetatu eta ulertzeko prest egongo gara.

Viaje

Artea ulertzeko hainbat modu daude, bakoitzak ikuspuntu batetik ulertu eta begiratzen baitu. Erakusten dena ulertzea da helburua. Haurrei marrazki bat erakutsiz gero ikusten dutena adierazten dute, helduak hori pixkat bideratuz gero marrazki edo kuadroaren interpretazio egoki bat egin daiteke.

artearekin lotuta dauden ikasgaiak bideratzea osos interesgarria izango litzake, inoiz ez baldin bada landu zaila izaten baita ulertzea adierazi nahi dutena. Txikitatik hori lantzea aberasgarria izango litzake, inguruan ditugun irudi eta eskultura anitzen esanahia ez baitugu ulertzen.

El papel de la formación en las historias de vida del docente

Ikastaro ezberdinetan iritzi ezberdin anitz entzuten dira, bakoitzaren esperientziak adierazten dira. horrek norberak bere buruari gogoeta egitera bultzatzen du eta baita hausnarketa sakonak egitera ere.

Formakuntza ezberdinak aipatzen dira testu honetan eta esandako guztia kontuan hartuz aldaketa bat bultzatu daitekeela adierazten dute. Unibertsitatean anitz ikasi dutenak dauden arren, gutxi ikasi dutenak ere baitaude.

Iritzi ezberdinak konpartituz pila bat ikasten da, horretarako talde lanakaproposak dira. Testu liburuak irakurriz baino gehiago ikasten dela uste dugu, iritzi ezberdinak izateak gogoeta eta hausnarketak egiitera behartzen gaituelako. Horrela pentsaera azberdinak ulertu eta interpretatzen direlako.

¿qué ésta pasando?

Gure bizitzan ongi hezteak sekulako garrantzia dauka? baina nola egiten da hori? zein da bide egokiena? nork esaten du zein den hobea eso txarragoa?

Esandakoa kontuan hartuz adierazi nahi dugu heziketa ez dela eskolako lana bakarrik, etxekoek ere zer esan handia daukate horretan... Irakasleek formatzeko asmoz ikastaro anitz egiten dituzte baina etxekoek? ez al genuke denok egin beharko?

Ikastaro batera joaten garenean, emaileak dioena oso garrantzitsua dela iruditzen zaigu eta denbora guztian adi eta oharrak hartzen gabiltza. Berak dioena egokiena eta hoberena dela iruditzen zaigu.

Normalean kurtso hauek osos teorikoak izaten dira, esaten dutena apuntatu eta etxekolanerako horri buruzko gogoetak egitea... bakoitzak dituen egoeren gaineko gogoetak egin eta konponbideak bilatzea da hurrengo pausua...

Ikastaro praktikoak askoz ere aberasgarriagoak dira, hauetan bakoitzak dituen esperientziak kontatzen ditu eta denon artean gogoeta egin ondoren solizioak bideratzen dira... Gure ustez horrelako kurtsoetan askoz gehiago ikasten da egoera errealetaz mintzatzen baita...

Aipatu nahi genuke beste aldetik, emaileek esaten dutena oso garrantzitsua izaten den arren, batzuetan esperientziari jaramon eginez hobe moldatu gaitezkeela. kasu guztiak ezberdinak dira eta horiei egoki erantzuteak du garrantzia.

Autobiografia

AUTOBIOGRAFIA


Haurrak ginenean, nahiz eta irudimen gutxi izan, gure esku txikiekin nolabait hainbat eskulan egiten genituen. Garai hartan, Haur Hezkuntzan ginenean irakasleak ez zuen horrenbeste gidatu edo agintzen, hau da, ongi pasatzearen eta gozatzearen helburua izaten zuen. Arte lan guztiak ongi eginak egoten ziren, irakasleak prozesuari ematen ziolako garrantzia eta ez emaitzari. Arte lanak eginez irudimena gehiago izaten eta etekin hobeagoak lortzen joan ginen.
Haur Hezkuntzan, gehien erabiltzen genituen materialak honako hauek ziren: kolore eta forma ezberdinetako gometsak, marrazkiak, margo ezberdinekin egindako horma irudiak, plastilina…
Lehen Hezkuntzan, handiagoak egiten joan ginen heinean, irakasleak egindako lanari nota jartzen zion eta ahalik eta hobekien egitea zen gure helburua. Bertan, irakasleak erakutsitakoaren antzekoa egiteko joera handia zegoen. Momentu horietan gure pentsatzeko era honako hau zen “irakaslearen antzekoa baldin bada gustatuko zaio”.
DBH-n ( Derrigorrezko Bigarren Hezkuntza), nahiz eta plastika ikasgaia izan hautazko ikasgai batzuk genituen; hala nola, artisautza, asmakuntza… Plastikan marrazki lineala lantzen genuen; objektu bat hartu eta horren alde ezberdinen marrazketa.
Behin bizitzako etapa hauek pasa ondoren, Batxilergora heldu ginen. Zoritxarrez, Batxilergoan sormenak eta ekoizpen artistikoak ez du inongo tokirik hartzen, eta beraz, bertan behera geratu ziren urte guzti haietan egindako lanak edo ahaleginak.
Hiruok, Plaiaundi institutuan Haur Hezkuntzako goi mailako modulua egin genuen. Bertan, bi urteetan plastika lantzeko aukera izan genuen. Egindako eskulanak haurretan pentsatuz egin ziren; hala nola, ipuinak, txotxongiloak, jolasak, jostailuak…
Orain ordea, unibertsitatean gaude eta ikasgai honekin berriro ere sormena, irudimena eta arte adierazpenak lantzeko aukera dugu esku artean. Momentu hauetan bakoitzaren ezagutza, esperientzia eta jakituria batuz ahalik eta gehien ikastea da gure helburua.


aurkezpena

Taldekideak hiru gara, garbiñe Gastañares, Ainhoa Jauregui eta Idoia Etxenike hain zuzen ere.
talde lana egitea pentsatu genuen aspaldidanik ezagutzen garelako eta lehenago ere elkarrekin ikasi dugulako. duela urte batzuk ezagutzen garenez eta talde lanetan ongi moldatzen ginenez berdin jarraitzea erabaki genuen....